สาเหตุการเกิดโรคไทรอยด์
ภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำ Hypothyroidism
หลายคนยังสงสัยว่า
แล้วถ้าฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำเกินไปจะมีอาการอย่างไร หรือรักษาอย่างไร
เลยมาเล่าให้ฟังต่อค่ะ
ภาวะฮอร์โมนไทรอยต่ำ
เกิดขึ้นเนื่องจากต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยกว่าปกติ คือไม่สามารถสร้างฮอร์โมนออกมาได้เพียงพอต่อการทำงานของร่างกาย สาเหตุที่พบบ่อยคือโรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันของร่าง
autoimmune การผ่าตัดไทรอยด์ออก หรือการได้รับการรักษาด้วยการฉายแสง
อาการ
เมื่อระดับฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำเกินไป
จะทำให้กระบวนการต่าง ๆ เซลล์ของร่างกายทำงานช้าลง อาการที่จะรู้สึกได้คือ
รู้สึกหนาวได้ง่าย เหนื่อยง่ายกว่าปกติ ผิวหนังแห้งกว่าปกติ ผมแห้ง รู้สึกซึม
ขี้หลงขี้ลืม มีอาการท้องผูก เนื่องจากอาการที่พบได้มีค่อนข้างหลากหลายดังนั้น วิธีการที่จะทำให้รู้แน่ว่าเป็นหรือไม่
คือการตรวจเลือด
โรคของไทรอยด์มักจะมีเรื่องพันธุกรรมเข้ามาเกี่ยวข้อง
หากทราบว่ามีคนในครอบครัวเป็นไทรอยด์ คุณก็จะมีความเสี่ยงมากขึ้น หรือถ้าคุณเป็นคนแรกในครอบครัว
คนอื่น ๆ ถ้ามีอาการผิดปกติควรทำการตรวจเลือดด้วยเช่นกัน
การตรวจเบื้องต้นจะทำการตรวจโดย
การเจาะเลือด TSH โดยควรทำการตรวจคัดกรองทุกปี
โดยเฉพาะถ้าอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป
การดูแลรักษาระยะยาวเป็นเรื่องที่จะต้องยอมรับ
เพราะไทรอยด์ต่ำยังไม่มีทางรักษาให้หายได้ ยกเว้นว่าสาเหตุที่เป็นมาจากการอักเสบของต่อมไทรอยด์
Thyroiditis ซึ่งกลุ่มนี้สามารถหายกลับเป็นปกติได้
การรักษาที่ต้องทำคือการได้รับฮอร์โมนไทรอยด์
Thyroxine ทดแทนไปตลอดชีวิต อาจจะต้องมีการปรับยาบ้างหากระดับฮอร์โมนในร่างกายสูงหรือต่ำไป
จึงต้องติดตามตรวจเลือดเป็นประจำ
เมื่อคุณทานยาอย่างต่อเนื่องและระดับไทรอยด์ฮอร์โมนในร่างกายเป็นปรกติ
อาการต่าง ๆ ที่เป็นก็จะหายไป และไม่ทำให้เกิดความเสี่ยงในการเกิดโรคแทรกซ้อนต่าง
ๆ คุณจะสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ
สาเหตุ
สาเหตุที่ทำให้ไทรอยด์ทำงานได้น้อยกว่าปกติมีได้หลายอย่าง
แต่ที่พบได้บ่อยได้แก่
- โรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน Autoimmune
ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย อาจจะไวเกินทำให้รับรู้ว่าเซลล์ต่อมไทรอยด์เป็นสิ่งแปลกปลอม
และทำให้มีการทำลายเซลล์ไทรอยด์โดยภูมิคุ้มกันของร่างกายเอง จนทำให้การผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ไม่เพียงพอกับที่ร่างกายต้องการ
ส่วนใหญ่มักจะพบในผู้หญิง การเกิดโรคอาจจะเป็นแบบเฉียบพลัน
หรือ อาจจะค่อย ๆ มีอาการทีละน้อยก็ได้ ที่พบมากในกลุ่มนี้เรียกว่า Hashimoto’s
thyroiditis
- การผ่าตัดต่อมไทรอยด์
ผู้ที่เคยมีก้อนหรือมะเร็งต่อมไทรอยด์
หรือผู้ที่เคยเป็นไทรอยด์เป็นพิษ และได้รับการรักษาด้วยการตัดต่อมไทรอยด์ออก
ก็จะทำให้ร่างกายขาดฮอร์โมนไทรอยด์ จำเป็นต้องได้รับทดแทนไปตลอดชีวิต
- การได้รับการรักษาด้วยการรังสี
ในผู้ป่วยไทรอยด์
ที่ได้รับการรักษาโดยการกลืนแร่รังสีไอโอดีน I-131 เพื่อทำลายเซลล์ไทรอยด์
ก็จะมีอาการเช่นเดียวกับการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ออกไป
- ภาวะไทรอยด์ต่ำแต่กำเนิด Congenital hypothyroidism
พบว่าเด็ก 1 ใน 4000 คน
อาจจะเกิดมาพร้อมกับต่อมไทรอยด์ที่ไม่สมบูรณ์หรือเจริญผิดที่ จะทำให้มีอาการเช่นเดียวกัน
ทำให้เสี่ยงที่เกิดภาวะปัญญาอ่อนได้
- การอักเสบของต่อมไทรอยด์
อาจจะเนื่องมาจากการติดเชื้อไวรัส
หรือภูมิของร่างกายเองก็ได้ ที่ทำให้มีการอักเสบชองต่อมไทรอยด์ ในช่วงแรกอาจจะมีฮอร์โมนไทรอยด์สูงกว่าปกติเป็นชั่วเวลาสั้น
ๆ และตามมาด้วยฮอร์โมนที่ต่ำกว่าปกติในระยะยาว
- การได้รับยาบางชนิด
ยา amiodarone, lithium, interferon alpha, and
interleukin-2 จะรบกวนการทำงานของต่อมไทรอยด์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่มีประวัติโรคไทรอยด์ในครอบครัว
หลังจากได้ยาเหล่านี้แล้วจะมีโอกาสเกิดไทรอยด์ต่ำได้ง่าย
- การได้รับ iodine มากหรือน้อยเกินไป
Iodine มีส่วนสำคัญในการผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ โดยปกติจะได้รับจากอาหาร และเข้าสู่กระแสเลือดไปยังต่อมไทรอยด์
หากมีระดับไม่ได้สมดุล อาจจะทำให้เกิดภาวะ ไทรอยด์ต่ำได้
- ต่อมใต้สมอง pituitary gland ถูกทำลาย
หน้าที่ของต่อมใต้สมองคือสร้าง
hormone TSH ไปสั่งให้ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนไทรอยด์ออกมา
หากมีความเสียหายจากเนื้องอก รังสี หรือการผ่าตัด
ก็จะทำให้การผลิตฮอร์โมนต่ำกว่าปกติได้
การวินิจฉัย
หากมีอาการที่กล่าวข้างต้น
หรือมีประวัติโรคไทรอยด์ หรือการผ่าตัด ได้รับรังสี หรือยา ที่เกี่ยวข้อง
ควรพบแพทย์ โดยแพทย์จะทำการตรวจร่างกายดูลักษณะที่เข้ากับโรคไทรอยด์เช่น ตัวบวม
ผิวแห้ง การเต้นของหัวใจ การตอบสนองของระบบประสาทช้ากว่าปกติ
หากมีอาการที่ทำให้สงสัยว่าเป็นไทรอยด์ต่ำ
แพทย์จะทำการตรวจเลือด โดยจะทำการตรวจสองอย่างได้แก่
TSH
(thyroid-stimulating hormone) test เป็นการตรวจที่สำคัญและแม่นยำในการวินิจฉัยไทรอยด์ต่ำ
ฮอร์โมน TSH ถูกสร้างจากต่อมใต้สมองเพื่อไปกระตุ้นให้ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนขึ้น
หากว่าระดับไทรอยด์ในเลือดต่ำ ต่อมใต้สมองจะผลิต TSH ออกมามากขึ้นเพื่อไปสั่งให้ไทรอยด์ทำงานมากขึ้น
เมื่อตรวจเลือดจึงพบว่ามี TSH สูงกว่าปกติ
T4 tests เป็นฮอร์โมนไทรอยด์ที่สร้างขึ้นจากต่อมไทรอยด์ ภาวะที่ไทรอยด์ต่ำก็คือภาวะที่ระดับ
Free T4 ในเลือดต่ำกว่าปกตินั่นเอง
การรักษา
ภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำ
ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถควบคุมอาการได้โดยการให้ฮอร์โมนไทรอยด์ชนิดรับประทานเข้าไปทดแทน
เพื่อให้ระดับ ฮอร์โมน T4 ในเลือดสูงขึ้น
จนทำให้ร่างกายทำงานเป็นปกติ
ผลข้างเคียง
ไม่มีผลข้างเคียงที่รุนแรง
นอกเหนือไปจากระดับฮอร์โมนต่ำหรือสูงเกินไป ถ้าต่ำเกินไปคือได้ยาน้อยเกินไป
ก็จะทำให้ยังมีอาการแบบเดิมต่อไป แต่ถ้ามากเกินไปก็จะมีอาการเหมือนไทรอยด์เป็นพิษ
คือมีใจสั่น เหนื่อยง่าย มือสั่น น้ำหนักลด นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย
เพื่อป้องกันผลข้างเคียงเหล่านี้จึงต้องสังเกตอาการและติดตามตรวจเลือดเป็นประจำ
การติดตามตรวจ
สำหรับผู้สูงอายุที่อายุมากกว่า
50 ปี ควรทำการตรวจ TSH เป็นประจำทุกปี
ผู้ป่วยที่มีไทรอยด์ต่ำควรจะต้องตรวจเลือดดูระดับ
TSH และ Free
T4 ทุก 6-12 เดือน
แต่หากว่ามีอาการต่อไปนี้ควรจะต้องไปตรวจเลือดกับแพทย์ทันที
- อาการที่เคยเป็นแย่ลงหรือกลับมาเป็นอีกครั้ง
- น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นหรือลดลงผิดปกติ
- จำเป็นต้องทานยาที่อาจจะมีผลต่อการดูดซึมของยาไทรอยด์
หากมีอาการผิดปกติหรือสงสัยว่าเป็น
ควรตรวจเลือด
และสำหรับผู้ที่มีอายุมากกว่า
50 ปี
ควรตรวจเลือดดูระดับ TSH ทุกปีนะค่ะ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น